سونامی خاموش در سبد غذایی مردم، مافیای سم چگونه بخش کشاورزی را فلج می‌کند؟

معاون زراعت وزارت جهاد کشاورزی اخیرا گفته است که کشاورزان از «بی‌کیفیتی و آشغال بودن» سم وارداتی چین برای دفع آفات محصولات کشاورزی ناراضی هستند.

به گزارش پایگاه خبری رادیو طبیعت، پایگاه اطلاع‌رسانی مزرعه سبز که اخبار مربوط به کشاورزی در کشور را منتشر می‌کند، به نقل از این مقام وزارت جهاد کشاورزی گزارش داده است: «برخی از کشاورزان گلایه دارند سمی که استفاده می‌کنند کیفیت لازم را‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ ندارد، زیرا وارداتی از چین هستند،‌ اما واقعیت این است که تاجران باید مواد اولیه مناسب را‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ سفارش بدهند. آنچه امروزه برخی از شرکت‌ها سفارش می‌دهند در واقع مواد اولیه بی‌کیفیت و آشغال است که نتیجه آن سموم بی‌کیفیتی است که با آفات و بیماری‌ها مقابله نمی‌کند.»‌

«مردم اینگونه می‌میرند»

ماجرای واردات سم‌های بی‌کیفیت کشاورزی از چین بحث تازه‌ای نیست. دو سال پیش نیز برگشت خوردن محموله‌های صادرات کشاورزی ایران از کشورهای هند، روسیه، ازبکستان و ترکمنستان نگرانی‌ها را درباره سلامت محصولات کشاورزی در ایران افزایش داد.

تعدادی از نمایندگان صنوف محصولات کشاورزی، استفاده کشاورزان از سموم غیراستاندارد چینی را دلیل عمده آلودگی محصولات کشاورزی دانستند.

همان موقع رئیس اتحادیه بارفروشان مشهد نیز به رسانه‌ها گفت: «طبق بررسی‌های به عمل آمده سموم استفاده شده در محصولات کشاورزی از چین وارد می‌شود. گویا این سموم از کیفیت لازم برخوردار نیست.»

پدرام سلطانی، نایب رئیس سابق اتاق بازرگانی ایران در صفحه ایکس خود نوشت: «کشورهای دیگر یکی یکی محصولات کشاورزی ایران را برگشت می‌زنند. آن‌ها حافظ سلامت شهروندانشان هستند. ۸۵ میلیون ایرانی با هشدار خارجی‌ها آگاه می‌شوند که هر روز سم وارد بدنشان می‌شود. مردم اینگونه می‌میرند یا بیمار و رنجور می‌شوند، هیچ مسئولی هم به روی مبارکش نمی‌آورد.»

رسول رضایی، فعال کشاورزی در این‌باره به خبرنگار ایمنا گفت: «با ایجاد حساسیت بین کشورهای مختلف درباره محصولات کشاورزی ایران، مساله استفاده از سم و کود غیراستاندارد مشخص شد؛ وگرنه سال‌هاست که همین سموم و کودها برای کشت محصولات استفاده می‌شود و سال‌هاست که مردم همین محصولات را خریداری کرده و بیماری‌های مختلفی را از این طریق وارد بدن خود کرده‌اند.»

ماجرای برگشت داده شدن محموله‌های صادراتی کشاورزی از کشورهای همسایه از یک طرف باعث شد که بحث مافیای سم در ایران بیش از پیش در محافل رسانه‌ای مورد توجه قرار گیرد. از طرف دیگر، نگرانی‌های عمومی درباره به خطر افتادن سلامت مردم از طریق آلودگی محصولات کشاورزی تولید داخل را افزایش داد. بعد از گذشت دو سال، هنوز هم هیچ خبری از بهبود سیاست‌ها درباره سلامت محصولات کشاورزی در ایران منتشر نشده است. در عوض هر ساله، گزارش‌هایی از افزایش ابتلا به بیماری‌های سرطانی، بیماری گوارش و قلبی و عروقی در ایران منتشر می‌شود، در حالی برخی کارشناسان هشدار داده بودند که اگر دستگاه‌های اجرایی اقدامی برای مقابله با مافیای واردات سم و تضمین سلامت محصولات کشاورزی انجام ندهد، مردم باید تاوان آن را با از دست دادن سلامتشان بدهند.

«مافیای سم، تولید داخلی را تقلبی معرفی می‌کند»

محسن علیزاده، نماینده سابق مجلس در اسفند ۱۴۰۰ به رسانه‌های داخلی گفت که براساس بررسی‌های مجلس، در سازمان حفظ نباتات مافیایی بین مدیران و کارشناسان برای واردات سموم آماده مصرف و مواد اولیه تولید سموم غیراستاندارد تشکیل شده است و بالغ بر یک هزار میلیارد تومان سود به جیب مافیای سموم رفته و این سود هنگفت اجازه شکستن انحصارها را نمی‌دهد، تا سایر واردکنندگان اقدام به واردات و تولید سموم استاندارد کنند.

با گذشت یک سال از بحث‌هایی که پیرامون نقش مافیای سم در از بین رفتن تولیدات کشاورزی مطرح شد، محسن عسگری، مدیرعامل شرکت ملی شیمی کشاورز در یک برنامه تلویزیونی گفت که توانایی تولید تمام سموم کشاورزی در کشور وجود دارد، اما با دلار ۲۸۵۰۰ تومانی، سموم کشاورزی را وارد کشور می‌کنند.

او ادامه داد: «بررسی آزمایشگاهی نشان داد که سموم چینی و هندی صرفا محلولی از آب است و تاثیر لازم برای دفع آفات کشاورزی را ندارد، یعنی به دلیل رانت بین دلار ۲۸۵۰۰ تومانی و دلار ۴۸۰۰۰ تومانی سم وارد کشور می‌کنند. آن وقت تولیدکنندگان با ظرفیت کامل کار نمی‌کنند.» در همان زمان، وب‌سایت تحلیل بازار به نقل از متولیان کشاورزی گزارش داد که ساختار فروش سم و کود در ایران «غلط» است و بسیاری از سموم و کودهایی که در ایران ثبت می‌شوند به نظر تقلبی نمی‌رسند و استاندارد هستند، اما در واقعیت امر تقلبی هستند.

به گفته محمدی بازرس اتحادیه گلخانه‌داران کشور، کسانی هستند که تلاش می‌کنند تا سموم و کودهای تولید داخل را تقلبی معرفی کنند. در واقع همین افراد مافیای واردات سم و کود هستند که برای واردات از ارز دولتی استفاده می‌کنند.

او افزود: «می‌توان خلاف این حرف را اثبات کرد، به طوری که ما می‌گوییم ساختار دانشگاهی کشور یعنی دانشگاه‌های کشاورزی، دانشمندان، وزارتخانه و معاونت‌های تخصصی، حفظ نباتات، غذا و دارو، مراکز تحقیقاتی مردانه پای کار بیایند که تا به آن‌ها ثابت کنیم که همان کودهای به اصطلاح تقلبی حتی بهتر از کودهای استاندارد عمل می‌کند!»

او ادامه داد: «البته کشاورزان ساختارشکن هستند یعنی درست است که از حاکمیت تبعیت می‌کنند، اما ساختارشکن هستند. کشاورز نمی‌تواند بگذارد خاک زراعی‌اش را مافیای وارداتی نابود کند. به خصوص اینکه آگاهی کشاورز بالا رفته است و به همین دلیل دنبال استفاده از کود و سمومی با کیفیت هستند.»

ماه گذشته، رئیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی در نشستی با هیئت عالی وزارت کشاورزی مالزی و ایران گفت که ۱۱ درصد مساحت ایران، زمین‌های زراعی است و سالانه ۸۵ میلیون تن محصل زراعی و ۲۲ میلیون تن محصول باغی در کشور تولید می‌شود.